Overheden kunnen in ruimtelijke voorschriften brancheringsbeleid hanteren, maar dit moet in overeenstemming zijn met de Europese Dienstenrichtlijn. Vanuit een tweetal ministeries is op 10 oktober 2019 de Handreiking “Dienstenrichtlijn en Ruimtelijke Ordening” opgesteld als praktische leidraad voor de toetsing van het brancheringsbeleid.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ‘de Afdeling’) heeft op 24 juli 2019 een belangrijke uitspraak gedaan naar aanleiding van het door de raad van de Gemeente Appingedam vastgestelde bestemmingsplan “Stad Appingedam”. Reguliere winkels mogen zich niet vestigen op een woonboulevard aan de rand van de stad, zo was bepaald in dit bestemmingsplan. Hoe verhoudt dergelijk brancheringsbeleid zich tot de Europese Dienstenrichtlijn? Die vraag diende de Afdeling te beantwoorden.
Voorafgaande aan deze uitspraak heeft de Afdeling prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Op basis van de gegeven antwoorden is de Afdeling van oordeel dat dit brancheringsbeleid is toegestaan, omdat de effectiviteit hiervan voldoende is gemotiveerd (nadat deze motivering op last van de Afdeling is aangevuld). Het beleid voldoet namelijk aan de voorwaarden op grond van de Dienstenrichtlijn, die inhouden dat dit beleid (1) non-discriminatoir, (2) noodzakelijk en (3) evenredig moet zijn.
De ministeries van BZK en EZK hebben op 10 oktober 2019 de al eerder aangekondigde Handreiking “Dienstenrichtlijn en Ruimtelijke Ordening” gepubliceerd. Dit is een praktische leidraad die kan worden gevolgd bij de wijze waarop ruimtelijke voorschriften aan de Dienstenrichtlijn moeten worden getoetst. Ook gaat deze handreiking in op de vraag welke beoordeling moet worden gemaakt als in 2021 de Omgevingswet in werking treedt.
Voor gemeenten en provincies is met deze handreiking een helder kader geschetst waaraan brancheringsbeleid moet voldoen, wil het in rechte stand houden. Een goede motivering waaruit blijkt dat aan de hierboven genoemde drie voorwaarden is voldaan, is van groot belang.
Indien u advies of bijstand wenst bij het implementeren van brancheringsbeleid in uw ruimtelijke voorschriften, neemt u dan vrijblijvend contact met ons op om te bespreken wat wij voor u kunnen betekenen.
Thema's:
Overheid en onderwijs, Ruimtelijke ordening en Bestuursrecht
Auteur:
mr. Eric van der Goot
