Inbezitneming van grond

Het komt in Nederland vaak voor dat personen een stuk grond gebruiken dat niet tot hun eigendom behoort en voor welk gebruik de eigenaar ook geen toestemming heeft gegeven. Een voorbeeld is het bij de tuin trekken van een stuk gemeentegrond. Wanneer dit gebruik duidelijk en permanent is, kan sprake zijn van inbezitneming. Als dit maar lang genoeg voortduurt (vaak 20 jaar) kan de nieuwe bezitter door verjaring zelfs eigenaar worden van de grond. Als grondeigenaar is het dus zaak om goed op te letten wat er met de grond gebeurt.

Wettelijke vereisten

Volgens de wet ben je bezitter van een stuk grond als je de feitelijke macht over dat stuk grond uitoefent en je daarmee pretendeert de eigenaar van dat stuk grond te zijn. Het bezit van de oorspronkelijke eigenaar wordt daardoor beëindigd. Dit wordt beoordeeld door te kijken naar de feitelijke omstandigheden, dus hoe de situatie ter plaatse er voor de buitenstaander uitziet. De rechtspraak over bezit is wat wisselend, maar over het algemeen wordt een strenge toets gehanteerd, zodat niet snel sprake is van inbezitneming. 

Voorbeelden uit de jurisprudentie

Het gebruiken van een stuk grond als tuin door deze te beplanten, te onderhouden, een tuinpad aan te leggen en te gebruiken was volgens het Hof Den Haag onvoldoende om van inbezitneming te kunnen spreken. De reden was dat deze handelingen ook door een huurder konden worden verricht en dus onvoldoende duidelijk was dat de betreffende persoon eigenaar pretendeerde te zijn.

De Hoge Raad vond het plaatsen van een schutting, het opruimen van het terrein, het zaaien van gras, het planten van bomen, het plaatsen van bielzen en het vervangen van gras door stoeptegels evenmin voldoende, omdat de eigenaar via een deur nog toegang had tot het perceel.

In een meer recente uitspraak van de Hoge Raad lijkt de strakke lijn wat te zijn losgelaten. In deze zaak hadden de eisers op een stuk gemeentegrond bij hun bungalow een stenen nummerbord geplaatst, een stootrand en een pad. Zij onderhielden en gebruikten het stuk grond al twintig jaar en de grond vormde één geheel met de eigendommen van eisers. De Hoge Raad oordeelde dat de theoretisch mogelijkheid dat ook een huurder op deze wijze de feitelijke macht over de bewuste strook kon uitoefenen, nog niet betekent dat dat de eisers de strook grond niet in bezit hadden genomen. Die mogelijkheid is pas van belang als er objectieve aanwijzingen zijn om de machtsuitoefening door eisers ook daadwerkelijk als die van een huurder aan te merken. De gemeente moet zich hier dan wel op beroepen.

Conclusie

Er is sprake van inbezitneming als uit de feitelijke omstandigheden blijkt dat iemand pretendeert eigenaar te zijn van een stuk grond, ten koste van de oorspronkelijke eigenaar. Deze handelingen moeten voortdurend zijn en niet incidenteel. Inbezitneming is vaak (maar niet altijd) pas aan de orde als de vrije toegang tot het stuk grond voor de rechtmatige eigenaar nadrukkelijk is verhinderd. Dit kan bijvoorbeeld door de grond af te sluiten met een dichte heg of een muur zonder toegangsmogelijkheden. Verder is van belang dat het stuk grond één geheel vormt met de overige grond van de gebruiker en de handelingen moeten over het algemeen ingrijpend van aard zijn. Dat bepaalde handelingen ook door een huurder kunnen worden verricht is ingevolge recente jurisprudentie geen zelfstandige grond meer om een beroep op inbezitneming af te wijzen.

Thema's: Overheid en onderwijs, Ondernemen, Ruimtelijke ordening en Commerciële (ver)huur

Meer nieuws Nieuwsbrief

Actueel

  • Wetsvoorstel Modernisering Concurrentiebeding, doorgeschoten regeling?
    Lees meer
  • Het risico van een té uitgebreide ontslagbrief.
    Lees meer
  • Inzage in medisch dossier door jurist? De Hoge Raad geeft antwoord.
    Lees meer

Meer nieuws Nieuwsbrief

Advocaten en juristen

Wim Bulthuis

Advocaat

Ivo van der Meer

Advocaat

Cynthia Grondsma

Advocaat

Dirk-Jan Westra

Advocaat

José Kemper

Advocaat

Willemijn Kuper

Advocaat

Lisa Blankestijn

Advocaat

Ayla Bosma

Advocaat

Femke de Jong

Advocaat

Aimée Tjalma

Advocaat

Gido Kalfsbeek

Juridisch medewerker

Alle advocaten en juristen

Deze website gebruikt cookies Ok