Op 7 januari 2013 schreef ik al een bericht over de vraag of een rechtsbijstandverzekering u ook de keuze moet geven om zelf uw advocaat te kiezen. Inmiddels is er meer duidelijkheid gekomen door een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Op 7 november 2013 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie antwoorden gegeven op de vragen die de Hoge Raad heeft geformuleerd. Aan de Hoge Raad is een zaak voorgelegd van een werknemer die tegen zijn voormalig werkgever een procedure wilde beginnen. De werknemer is van mening dat hij onrechtmatig ontslagen is. De werknemer heeft een rechtsbijstandsverzekering bij Reaal Schadeverzekeringen N.V. Reaal heeft de uitvoering overgedragen aan DAS Rechtsbijstand.
In het arbeidsrecht is er geen verplichte vertegenwoordiging door een advocaat voorgeschreven. Iedereen mag in persoon of met een gemachtigde, niet zijnde advocaat, procederen. DAS Rechtsbijstand heeft aangegeven dat zij de werknemer wel wil bijstaan, maar dat DAS dan een van haar werknemers aanwijst als gemachtigde. De werknemer vindt dat hij recht heeft op een door hem zelf uitgezochte advocaat. Dat conflict is – uiteindelijk – voorgelegd aan de Hoge Raad. De Hoge Raad betrekt bij haar uitspraak Europese Richtlijnen en als de uitleg daarvan niet duidelijk is, dan kan de Hoge Raad daarover een (zogenaamde prejudiciële) vraag stellen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Dat is dus in september 2012 gedaan en die vragen zijn op 7 november 2013 beantwoord. In het artikel van 7 januari 2013 is nader ingegaan op die door de Hoge Raad gestelde vragen.
De eerste vraag betrof de vraag of een rechtsbijstandverzekeraar mag bedingen dat de rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door eigen medewerkers en daarbij tevens mag bedingen dat de kosten van een door de verzekerde gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts vergoed kunnen worden als de verzekeraar van mening is dat de zaak moet worden uitbesteed. Het Hof van Justitie is duidelijk: het recht van de Europese Unie verzet zich ertegen dat de vergoeding van de kosten van de zelf gekozen advocaat afhankelijk is van de beoordeling door de verzekeraar van de noodzaak tot uitbesteding.
Met de tweede vraag wil de Hoge Raad weten of het uitmaakt of voor de betreffende procedure verplichte bijstand door een advocaat vereist is. Het Hof van Justitie is ook hier duidelijk: het maakt geen verschil of er rechtsbijstand voor de gerechtelijke of administratieve procedure naar nationaal recht verplicht is.
Dus: wilt u procederen in een arbeidsrechtzaak, een arbitrageprocedure of in een bestuursrechtzaak of een andere zaak waarbij er geen verplichte bijstand door een advocaat is en heeft u een rechtsbijstandsverzekering, dan staat het u nu vrij om een advocaat te kiezen en u hoeft niet akkoord te gaan met een door de verzekeraar aangewezen rechtsbijstandverlener. Voor nu is dat goed nieuws, maar dit zal ongetwijfeld leiden tot nieuwe (en hogere) verzekeringspremies en/of lagere dekking voor externe kosten.
Thema's:
Faillissementen, Arbeid, Bouw en vastgoed, Overheid en onderwijs, Ondernemen en Cultuur en natuur
Auteur:
mr. Rudolf Knegtering
