Rechtbank Utrecht grijpt terug naar Pikmeer II-arrest
Op 31 maart 2009 verloor een motorrijdster de controle over haar motorfiets toen ze over hobbels in de weg reed. De motorrijdster en de achterop zittende passagier kwamen daardoor ten val en botsten frontaal op een tegenligger. Beide vrouwen kwamen om het leven. De Rechtbank Utrecht heeft de Gemeente Stichtse Vecht op 10 december 2012 vanwege dit voorval veroordeeld tot een geldboete van € 22.500,00, waarvan € 7.500,00 voorwaardelijk (LJN: BY5595). De rechtbank oordeelde dat de gemeente onvoldoende maatregelen had genomen om te voorkomen dat met gevaarlijke snelheid over het slechte wegdek gereden werd.
De gemeente had het gevaarlijke weggedeelte af kunnen zetten, een waarschuwing bij de hobbels kunnen plaatsen of een snelheidsbeperking in kunnen stellen. Door dit na te laten, was het overlijden van de twee vrouwen volgens de rechtbank te wijten aan nalatigheid van de gemeente. Te meer daar in het jaar 2006 al geklaagd was over de staat van de weg en op 1 maart 2009 een ongeval had plaatsgevonden waarbij een motorrijder vanwege dezelfde hobbels van zijn motor was geslingerd.
Voordat de rechtbank in deze zaak tot een inhoudelijke uitspraak kon komen, diende beoordeeld te worden of de gemeente strafrechtelijke immuniteit toekwam. De rechtbank deed dat aan de hand van de criteria uit het tweede Pikmeerarrest van de Hoge Raad (HR 6 januari 1998, NJ 1998, 367, de zaak waarin onze mr. Gina Kamsma de verdachte had bijgestaan): voor strafrechtelijke immuniteit van een publiekrechtelijke rechtspersoon is slechts ruimte, als – kort gezegd – sprake is van een exclusieve bestuurstaak.
De Rechtbank Utrecht oordeelde dat het nemen van verkeersmaatregelen (of het nalaten daarvan) niet tot deze exclusieve bestuurstaak behoorde. Derden hadden namelijk op dezelfde manier als de gemeente direct tijdelijke verkeersmaatregelen kunnen nemen, zoals het plaatsen van een bord met een maximumsnelheid van 30 km, een afzetting van de weg of een duidelijk waarschuwingsbord bij de hobbels. Een ieder mag dit doen, zonder dat een officieel overheidsbesluit nodig is. De Gemeente Stichtse Vecht kwam derhalve geen strafrechtelijke immuniteit toe en werd veroordeeld.
Voor meer informatie over strafrechtelijke immuniteit in het geval publiekrechtelijke rechtspersonen, de uitspraak van de Rechtbank Utrecht of de Pikmeerarresten kunt u contact opnemen met mr. R.C.M. Kamsma of mr. E. Albayrak.
Thema's:
Bestuursrecht en Overheid en onderwijs
