Het liet lang op zich wachten, eerlijk is eerlijk, maar per 1 oktober aanstaande zal dan eindelijk het ‘Wetsvoorstel Flexibilisering en Vereenvoudiging BV-recht’ gelding krijgen. Een wetsvoorstel waarvan de importantie maar moeilijk kan worden overschat; voor de ondernemer die reeds aan een besloten vennootschap is verbonden, maar ook en vooral voor de nog-niet-ondernemer die oprichting ambieert. Dat de wetgever aan ondernemend Nederland nog een ‘voorbereidingstermijn’ heeft willen geven tot 1 oktober is op zichzelf begrijpelijk gelet op de verstrekkende gevolgen. Wel moet opgemerkt dat het wetsvoorstel geen verplichtingen vervat die ertoe nopen om acuut de statuten te herzien. Het wetsvoorstel biedt vooral veel nieuwe (optionele) mogelijkheden voor ondernemers, en maakt de oprichting voor nog-niet-ondernemers aanmerkelijk eenvoudiger.
Eerst de gevolgen van het wetsvoorstel voor de nog-niet-ondernemer die met de gedachte van oprichting speelt. De verklaring omtrent gedrag was al langer geen vereiste meer voor de oprichting van een besloten vennootschap, maar die wijziging alleen heeft er niet toe geleid dat men meer van de besloten vennootschap gebruik is gaan maken. Anders zal dat zijn voor de wijzigingen die het wetsvoorstel meebrengt, waarmee de lijn van versoepeling wordt voortgezet. In mijn optiek krijgt met de nieuwe regeling de besloten vennootschap nu eindelijk een eigen en uniek karakter, meer afgescheiden van de naamloze vennootschap waarvoor thans veel regels nog één op één gelden. De besloten vennootschap zal per 1 oktober 2012 gemakkelijk zijn op te richten, bijna zo eenvoudig als een maatschap of een vennootschap onder firma, maar dan zonder het nadeel van persoonlijke aansprakelijkheid. De ‘besloten vennootschap nieuwe stijl’ zal het midden gaan houden tussen de naamloze en personenvennootschap.
Onder het nieuwe regime zal allereerst het vereiste van een minimumkapitaal komen te vervallen. Waar thans nog een kapitaal is voorgeschreven van € 18.000,00 zit de ondernemer per 1 oktober aanstaande letterlijk ‘voor een dubbeltje op de eerste rang’. Kapitaal is niet langer noodzakelijk, ook ingegeven vanuit de gedachte dat de bescherming van vennootschapscrediteuren die daarmee werd beoogd, in de praktijk niet werkte; met het zogenoemde ‘kasrondje’ werd de voorwaarde gemakkelijk omzeild. Voorts zullen, logischerwijs daarmee samenhangend, in de nieuwe opzet ook de verplichte bank- en accountantsverklaring komen te vervallen alsmede de zogenoemde nächgrundungsregeling. Goed beschouwd vervalt per 1 oktober grotendeels de ‘crediteurenbescherming middels kapitaalbescherming’, hetgeen zoveel inhoudt als dat niet langer preventieve (financiële) waarborgen zullen gelden ten behoeve van de crediteuren. De bescherming van crediteuren wordt in de nieuwe opzet anders gewaarborgd, middels een nieuwe wettelijke grond voor privéaansprakelijkheid van bestuurders en aandeelhouders.
Dan de consequenties voor de ondernemer die reeds bij een besloten vennootschap is betrokken; consequenties die logischerwijs ook relevant zijn voor de nog-niet-ondernemer die zich door de wetgever heeft laten verleiden. Met de nieuwe regeling wordt het, want dat is ‘de rode draad’, veel gemakkelijker om de besloten vennootschap in te richten zoals het de betrokkenen goeddunkt. Illustratief is de omslachtige certificeringsconstructie die momenteel nog word opgetuigd om zeggenschap en winstrechten van elkaar te splitsen. In de nieuwe opzet wordt het mogelijk om bij statuten te voorzien in winst- en stemrechtloze aandelen. Voorts kan naar believen in een blokkeringsregeling worden voorzien en zal men ook de bestuurdersbenoeming naar eigen inzicht kunnen vormgeven. Een uitkomst voor de praktijk, bijvoorbeeld in joint-venture-situaties: iedere (groep van) aandeelhouder(s) benoemt zijn eigen bestuurder. In de praktijk moest men zich behelpen met letteraandelen in combinatie met bindende voordrachtsrechten, maar die constructie was behalve omslachtig ook nog eens niet waterdicht. Zomaar een greep uit het ‘assortiment’ van de mogelijkheden per 1 oktober.
Tot slot, een wijziging waaraan al eerder werd gerefereerd, zal de wet een nieuwe grond voor de privéaansprakelijkheid van bestuurders en aandeelhouders gaan vervatten. Het uitgangspunt blijft het zelfstandig instaan voor verplichtingen van de besloten vennootschap zelf, maar onder omstandigheden kan een zogenoemde ‘doorbraak van aansprakelijkheid’ plaatsvinden. Dat is overigens niet nieuw, dat was er al, maar er komt een wettelijke grondslag bij. Een grondslag die bovendien in de jurisprudentie al gemeengoed was geworden. In de nieuwe regeling behoeft de aandeelhoudersvergadering, wanneer zij besluit tot het doen van uitkeringen, de voorafgaande goedkeuring van het bestuur. Het bestuur zal dan moeten beoordelen of de vennootschap na de uitkering nog zal kunnen voldoen aan haar opeisbare verplichtingen. Ingeval van betalingsonmacht zal het bestuur zijn toestemming moeten onthouden op straffe van persoonlijke aansprakelijkheid.
Het zal duidelijk zijn dat per 1 oktober het recht aangaande de besloten vennootschap ‘op zijn kop’ zal staan. Ook gelet op de invoeringswet, die als uitgangspunt directe werking voorschrijft. Wij, advocaten, hebben ons op uw vragen voorbereid. Neemt u dan ook vooral contact met ons op indien u meer informatie wenst over de mogelijkheden en de consequenties van de nieuwe wettelijke regeling.
Thema:
Ondernemen
