Een violenbouwer uit Arnhem, tevens leider en pianist van het zigeunerorkest van Tata Mirando, kocht op tweede kerstdag een viool op een rommelmarkt in Den Bosch. De verkoper, een oude vrouw die verschillende violen verkocht uit de collectie van haar overleden man, vroeg voor deze viool € 50,--.
Daar kreeg de violenbouwer ook nog een tas vol bladmuziek bij. De viool bleek een Giuseppe Guadagnini te zijn uit 1801. Een dergelijke viool is tussen de € 100.000,-- en € 150.000,-- waard. Daarnaast bevond zich in de tas vol bladmuziek een echtheidscertificaat van de viool.
De violenbouwer uit Arnhem wist op het moment dat hij de viool kocht, dat dit een waardevol instrument was, in tegenstelling tot de verkoper. Kan de verkoper de verkoop van de viool terugdraaien omdat zij niet wist dat de viool zo waardevol was?
Een koop komt tot stand door aanbod en aanvaarding. Indien de verkoper een aanbod doet aan de koper en de koper accepteert dat, dan is de koop tot stand gekomen en kan deze in beginsel niet worden teruggedraaid. Een koopovereenkomst kan echter vernietigd worden als er sprake is van dwaling. Bij dwaling is er sprake van een onjuiste voorstelling van zaken. Dwaling moet naar Nederlands recht aan vijf voorwaarden voldoen:
1. Er moet een onjuiste voorstelling zijn van essentiële eigenschappen en/of omstandigheden.
2. Er moet een causaal verband zijn tussen de dwaling en het sluiten van de overeenkomst: indien er niet gedwaald
was, zou de overeenkomst niet of onder andere voorwaarden (in dit geval dezelfde prijs) tot stand zijn gekomen.
3. De wezenlijke eigenschappen waaromtrent een onjuiste voorstelling bestond moeten in beginsel wel kenbaar zijn geweest.
4. De dwaling moet zijn veroorzaakt door een mededeling van de koper, het zwijgen van de koper of door wederzijdse dwaling.
5. De dwaling moet niet op grond van in het verkeer geldende opvattingen, schending van onderzoeksplicht of zaken die uitsluitend op de toekomst betrekking hebben, voor rekening van de dwalende komen.
Als een verkoper een beroep doet op dwaling dan wordt dit zelden gehonoreerd. Verkopersdwaling komt in beginsel namelijk voor risico van de verkoper. Hierop bestaan enkele uitzonderingen. De vernietiging van de koopovereenkomst door de verkoper kan gerechtvaardigd zijn als er sprake is van bijzondere omstandigheden. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als de koper de verkoper omtrent de eigenschappen van de zaak had moeten inlichten.
Als de violenbouwer niet wist dat hij een kostbare viool kocht voor een veel te lage prijs en hij hier pas achterkwam nadat hij bijvoorbeeld de viool had laten taxeren, dan zou een beroep op dwaling door de verkoper geen kans van slagen hebben.
In onderhavig geval wist de violenbouwer echter dat de viool waardevol was. De vraag is of hij de verkoper hierover had moeten informeren. Dit is een hele lastige vraag waar niet met zekerheid een antwoord op kan worden gegeven. De verkoper zou kunnen stellen dat de vioolbouwer wist dat de viool waardevol was en dat hij had moeten begrijpen dat indien de verkoper hiervan op de hoogte was geweest, zij de viool niet voor € 50,- had verkocht. Er is daarom sprake van dwaling. De vioolbouwer kan echter aanvoeren dat de verkoper ervan op de hoogte had kunnen zijn dat zij in bezit was van een waardevolle viool, aangezien zij over de echtheidscertificaat beschikte en zelf op een relatief eenvoudige wijze had kunnen achterhalen hoe waardevol de viool was, bijvoorbeeld door deze te laten taxeren. Er is daarom geen sprake van dwaling, omdat de verkoper haar onderzoeksplicht heeft geschonden en dit voor haar eigen risico dient te komen.
Het is te hopen voor de violenbouwer dat de oude vrouw verder geen juridische stappen gaat ondernemen!
Thema:
Ondernemen
